Productie van stoffen die het lichaam zelf niet kan maken
Het darmmicrobioom bestaat uit verschillende soorten organismen. De grootste groep wordt gevormd door bacteriën, maar in de darmen leven ook virussen en schimmels. Normaal gesproken leven deze soorten harmonieus samen en zijn ze verantwoordelijk voor de productie van stoffen die het menselijk lichaam niet zelf kan maken, maar die wel nodig zijn voor een goede gezondheid. Hierbij kan gedacht worden aan bacteriën die korteketenvetzuren als butyraat of diverse vitamines produceren.
Diversiteit en gezondheid
Met een divers darmmicrobioom wordt het aantal verschillende soorten micro-organismen bedoeld die leven in de menselijke darmen. Wetenschappers denken dat deze diversiteit een afspiegeling is van gezondheid: zo laten talloze onderzoeken zien dat mensen met niet-overdraagbare aandoeningen, zoals hart- en vaatziekten, kanker, diabetes, chronische aandoeningen aan de luchtwegen of darmen, maar ook (kwetsbare) ouderen een minder divers darmmicrobioom hebben in vergelijking met gezonde mensen.
Ecosysteem
Het darmmicrobioom kan gezien worden als een ecosysteem, waar de diverse soorten elkaar in evenwicht houden. Bij een rijk ecosysteem met veel verschillende soorten kunnen verstoringen makkelijk opgevangen worden en zullen deze weinig invloed hebben op het geheel. Wanneer er echter weinig soorten aanwezig zijn, is het ecosysteem minder flexibel en dus kwetsbaarder.
Diversiteit bepalen
Aanvankelijk werd de diversiteit van het microbioom bepaald door de bacteriën die aangetroffen worden in de ontlasting op te kweken en te tellen. Doordat nieuwe technieken, gebaseerd op analyse van bacterieel DNA, beschikbaar zijn gekomen, is dit nu verschoven naar het bepalen van het aantal genen in de ontlasting. Dit is een nauwkeuriger methode om te bepalen hoe groot de soortenrijkdom is.
Invloed op de diversiteit
De micro-organismen in de darmen kunnen door verschillende zaken beïnvloed worden. De belangrijkste factoren zijn het voedingspatroon, leefstijl (waaronder beweging) en medicijnen. Voeding die rijk is aan voedingsvezels, antioxidanten, vitamines enz. houdt de darmmicrobiota in divers. Stoffen die al dan niet bewust aan voeding zijn toegevoegd, zoals additieven of restjes afwasmiddel, blijken soms eveneens een grote invloed[AB1] te hebben op het darmmicrobioom. Ook veelgebruikte medicijnen als antibiotica en maagzuurremmers (PPI’s) laten duidelijk hun sporen. Daarnaast spelen slaap, stress en voldoende vocht een rol bij welke soorten het goed doen en welke niet.
Kortom
Een darmmicrobioom met een grote soortenrijkdom is van belang voor een goede gezondheid. De beste manier om het darmmicrobiota zo divers mogelijk te houden, is door een gevarieerd voedingspatroon dat rijk is aan voedingsvezels, voldoende lichaamsbeweging, het vermijden van stress en voldoende vocht.
Dit artikel is een bewerking van Defending gut microbiota diversity for better health dat in november 2020 verschenen is in Gut Microbiota for Health.
