Redactioneel

Een paar maanden geleden bleek ik bronchitis te hebben. Niet fijn, want ik voelde me flink ziek, maar waar ik vooral van baalde was dat ik antibiotica moest slikken. Natuurlijk is het fantastisch dat er antibiotica is, want na een paar dagen knapte ik alweer op. Maar als je, zoals ik, bijna dagelijks wetenschappelijk onderzoek leest over darmbacteriën en wat voor gevolgen een verstoring daarvan kan hebben voor je gezondheid, dan krab je je wel even achter de oren voordat je begint aan een antibioticakuur. Steeds meer onderzoek laat namelijk zien dat antibiotica je darmmicrobiota behoorlijk in de war kunnen schoppen. Dat kan op korte termijn onder meer diarree tot gevolg hebben.

Diarree is nooit fijn, helemaal als je al niet lekker bent. Maar als je (hoog)bejaard en kwetsbaar of dement bent, is diarree enorm belastend. Bovendien kan het leiden tot uitdroging. Niet echt bevorderlijk voor de kwaliteit van leven. En voor de verzorging vormt het een extra belasting, omdat zij vaker cliënten moeten verschonen. Gelukkig kunnen bepaalde soorten probiotica de kans op diarree door antibiotica flink verlagen.  

Toch wordt probiotica in Nederland nauwelijks nog gebruikt in verpleeghuizen. En dat is jammer, want juist de bewoners van verpleeghuizen krijgen vaak een antibioticakuur. Om uit te zoeken wat probiotica kan betekenen voor deze doelgroep en hoe dit het beste geïmplementeerd kan worden, heeft het Louis Bolk Instituut, samen met Rivas Zorggroep, het Van Praag Instituut en Winclove Probiotics vorig jaar een proeftuin gehouden; het PrOud-onderzoek. Dit voorjaar zijn de resultaten hiervan bekendgemaakt, inclusief adviezen voor verpleeghuizen die ook probiotica willen implementeren. In deze No Guts No Glory leest u een samenvatting van dit onderzoek.  

Dat niet alleen antibiotica een grote impact hebben op onze darmbacteriën, en daarmee op onze gezondheid, blijkt uit recent onderzoek dat laat zien dat ook NSAID’s – eveneens veel voorgeschreven aan ouderen ­– de microbiota kunnen verstoren. Ze blijken zelfs negatief geassocieerd te zijn met Clostridium difficile-infecties. En mocht u zich afvragen hoe belangrijk een diverse samenstelling van de darmmicrobiota nou eigenlijk is, ook daarover hebben we een artikel, inclusief TedX-filmpje, in dit nummer.  

Darmbacteriën vormen een fascinerend onderwerp, waar we nog lang niet alles over weten. Dat blijkt wel uit het feit dat er onlangs bijna 2000 nieuwe bacteriën ontdekt zijn die in onze darmen kunnen voorkomen. Tot slot hebben we weer een mooi ervaringsverhaal. Dit keer vertelt collagene colitis-patiënt Marieke hoe probiotica haar geholpen hebben. En gelukkig ben ik zelf ook weer opgeknapt, en dankzij probiotica zonder merkbare bijwerkingen van de antibiotica.  

Ik wens u veel leesplezier!

Anneliet Bannier