Wetenschappelijk onderzoek richtte zich tot voor kort vooral op klinische uitkomstmaten. Voor patiënten zijn andere parameters vaak van groter belang, zoals meer energie, of minder diarree. In steeds meer onderzoeken wordt daarom een relatie met de praktijk en het dagelijks leven gelegd. Ook Winclove doet steeds meer onderzoek naar patiëntgerelateerde uitkomstmaten. In deze en komende edities van No Guts No Glory informeren we u over en inspireren we u met deze vorm van onderzoek.
-gecropt_w600_h620_1.jpg)
Wat doet een Head of Clinical Development?
“In mijn huidige functie ben ik verantwoordelijk voor het team dat zich bezighoudt met de effecten van probiotica in de mens: wat betekent het om probiotica te gebruiken voor het individu, en voor zijn/haar ziektebeeld. Een belangrijk deel van het werk van ons team richt zich op het initiëren, managen en valoriseren van studies met onze eindformuleringen: probiotica voor specifieke indicaties. De laatste drie jaar ben ik me ook gaan richten op de ontwikkelingen in het Nederlandse zorglandschap, waar de wens is om van ZZ (ziek en zorg) naar GG (gezond en gedrag) te gaan. De focus gaat hierbij naar hoe patiënten zelf de regie over hun gezondheid kunnen krijgen en hoe we het belang van aspecten als kwaliteit van leven en patiëntenperspectief kunnen meenemen in onderzoeken. Met dit aandachtsgebied wil ik een brug slaan tussen de wetenschap, praktijk en beleid, met als doel de implementatie van probiotica in de dagelijkse (klinische) praktijk te verbeteren.”
Wat maakt jouw werk interessant?
“Ik vind mijn werk erg leuk! Het is heel divers door de toenemende kennis over de rol van de darmmicrobiota in relatie tot ziekte en gezondheid. En ook door de ontwikkelingen die er gaande zijn op het gebied van nieuwe manieren van onderzoek doen en de rol die de patiënt heeft in zijn/haar eigen gezondheid. Ik vind het interessant om die werelden met elkaar te integreren.”
Waarom is onderzoek zo belangrijk voor Winclove?
“Probiotica zijn bacteriën met een gunstig effect op de gezondheid. Maar niet alle bacteriën hebben dezelfde eigenschappen. Het is belangrijk om middels onderzoek onze bacteriestammen goed te leren kennen. Dan kunnen we namelijk hun eigenschappen matchen met de werkingsmechanismen die onderliggend zijn bij de doelgroepen waar wij producten voor ontwikkelen. Nadat het product is ontworpen en onderzocht in in vitro modellen, is het heel belangrijk om te zien of het ook daadwerkelijk het gewenste effect heeft bij de mensen voor wie we het ontwikkelen. De onderzoeken met de eindformuleringen zijn dan ook een logische vervolgstap in onze productontwikkeling. Samen met de onderzoekers publiceren we ons werk in (semi-) wetenschappelijke artikelen. We willen hiermee onder andere zorgprofessionals informeren over de gevonden effecten, zodat zij daarmee bewuste keuzes kunnen maken in hun advies aan patiënten.”
Er komt in onderzoeken meer aandacht voor de patiënt zelf. Hoe verhoudt dat zich tot de meer klinische studies die er bij Winclove gedaan worden?
“Bij Winclove hebben we al bijna 20 jaar ervaring met het doen van wetenschappelijk onderzoek met probiotica. Klinische studies (met RCT’s als gouden standaard) zijn heel waardevol. Ze leveren bovendien mooie inzichten op als het gaat om het valideren van de effecten die we van tevoren hebben bedacht. Aan de andere kant hebben probiotica vaak een veel breder effect, dat soms ook voor ons nog niet helemaal bekend is. Tevens wordt het steeds duidelijker dat de uitkomstmaten die voor een arts belangrijk zijn vaak anders zijn dan wat voor een patiënt belangrijk is. Daarom willen wij niet langer alleen het effect onderzoeken van onze formuleringen op relevante werkingsmechanismen en klinische uitkomstmaten, maar juist ook andere aspecten meenemen in onze onderzoeken. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de impact die het product heeft op de patiënt. Immers, Winclove heeft als doel om het beste bedrijf vóór de wereld te zijn, en daarom staat verbetering van kwaliteit van leven hoog bij ons in het vaandel.”
Ook vanuit de overheid is er tegenwoordig veel aandacht voor de patiënt in onderzoeken. Zo heeft ZonMW deze zomer in opdracht van VWS en NWO het beleidsplan ‘Het verschil maken’ gepresenteerd. Dit richt zich op het bieden van goede zorg en gezondheid voor iedereen (en specifiek de kwetsbare groepen). Juist door wetenschap met de praktijk te verbinden leidt dit tot ontwikkelingen en innovaties die maatschappelijke impact hebben.
Hoe kunnen klinisch onderzoek en patiëntenstudies elkaar aanvullen?
“Een ziekte als inflammatoire darmontstekingen (IBD) is een chronische aandoening waarbij patiënten periodes van relatieve rust afwisselen met periodes van opvlamming van de ziekte. Doorgaans ziet de arts de patiënten vooral tijdens die opvlammingen, waar dan logischerwijs ook hun onderzoeksinteresse ligt. De patiënten geven juist aan dat zij zich ook in de remissieperiode helemaal niet fit voelen en dat de ziekte dagelijks hun kwaliteit van leven beïnvloedt. Dit is een voorbeeld waarbij duidelijk wordt dat het belangrijk is om zowel te kijken naar de mogelijkheden voor probiotica op klinische uitkomstmaten, alsook naar de impact van probiotica op de behoeften van de patiënt.
Daarnaast is de kennis onder consumenten en patiënten over darmgezondheid en probiotica de afgelopen jaren toegenomen. Toen ik 12 jaar geleden bij Winclove kwam werken, en op verjaardagen vertelde waar ik werkte, wisten 9 van de 10 mensen niet wat probiotica was en werd het belang van darmgezondheid nog veel minder erkend. Tegenwoordig is het omgekeerde aan de hand. De patiënt voelt meer ruimte en bereidheid om het heft in eigen hand te nemen en middels zelfzorgmiddelen oplossingen te zoeken, zodat ze eigen regie over hun gezondheid houden. We horen dan ook dat patiënten veel vaker de arts bevragen over het nut van probiotica en wat dit voor hen kan betekenen. Door onderzoeken te doen waarin we patiëntervaringen analyseren, of studies naar uitkomstmaten die belangrijk zijn voor de patiënt, hopen we zorgprofessionals te informeren over die kant van de ziekte/indicatie waar zij misschien een minder duidelijk beeld van hebben.”
Hoe kan de implementatie van probiotica in de dagelijkse (klinische) praktijk verbeterd worden?
“Acceptatie en implementatie van probiotica in de dagelijkse praktijk wordt beïnvloed door allerlei factoren. Het begint met bewijslast: laten zien in (klinische) studies dat je product effect heeft. Naast de meer klinische studies zijn patiëntervaringen heel belangrijk, net zoals praktijkervaring van zorgprofessionals. Kijk maar eens naar de impact van iemand met diarree in een (ouderen)zorginstelling. Voor de persoon zelf is het heel vervelend, want hij voelt zich niet lekker, voelt zich misschien ongemakkelijk om verschoond te worden, heeft minder eetlust en daardoor minder energie. Kortom, het beïnvloedt direct de kwaliteit van leven van de persoon in kwestie. Maar voor het zorgpersoneel vraagt het ook extra handelingen, extra tijd, en impliciet vertaalt dat zich ook door in de zorgkosten. Het is belangrijk om samen met zorgprofessionals inzichtelijk te maken wat succesfactoren en eventuele barrières zijn voor de implementatie in de praktijk. Mede om deze reden investeren we in implementatiestudies.”
Voor welke indicatie is de implementatie van probiotica dichtbij?
“Een van de gebieden waar mensen ervaren hoe belangrijk darmgezondheid is voor hun algemene gezondheid, is op het moment dat mensen antibiotica krijgen vanwege een infectie. Naast dat antibiotica de ziekteverwekker kapotmaken, beïnvloeden ze op korte en lange termijn de gezondheid. (Klik hier voor meer informatie. ) Recent hebben we een pragmatische studie afgerond naar de implementatie van probiotica bij antibiotica in ouderenzorginstellingen (de prOud-studie ). Deze studie heeft heel mooi laten zien dat probiotica bij antibiotica een duidelijk preventief effect heeft op de ontwikkeling van diarree bij ouderen. Daarnaast heeft het laten zien dat probiotica implementeerbaar is in instellingen wanneer er draagvlak is in de hele keten. We hopen dat dit onderzoek een opmaat is om meer instellingen ervaring op te laten doen met probiotica en te kijken wat het voor hen in praktijk kan betekenen.”
Wat hoop je uiteindelijk te bereiken met deze onderzoeken?
“Het veld van microbiotaonderzoek is enorm in ontwikkeling. Het is een behoorlijk complex veld van interacties in het lichaam en uiteindelijk invloed op de gezondheid. Er valt dus nog een heleboel te onderzoeken. Aan de andere kant hebben we ook al veel geleerd, en hoef je nog niet alles te weten voordat je ook in de praktijk kan ervaren wat het oplevert. We hopen dat we bij Winclove onderzoeken doen die direct inzicht opleveren voor het gebruik van onze producten in de praktijk. Zodat we daarmee laten zien dat we inderdaad het beste bedrijf vóór de wereld zijn.”
Mocht u naar aanleiding van dit interview meer willen weten over onze onderzoeken naar patiënt gerelateerde uitkomstmaten en met ons in gesprek willen komen over de mogelijkheden om te participeren in een van deze onderzoeken, neem dan vrijblijvend contact met ons op .
